भाववाचक संज्ञा
कुछ संज्ञा शब्द मूलतः भाववाचक होते हैं , तथा कुछ अन्य शब्दों से बनाये जाए हैं . जैसे – वीर से वीरता ,मम से ममत्व ,अपना से अपनापन आदि .
अच्छा – अच्छाई
अपना – अपनत्व
अरुण – अरुणिमा
अहं – अहंकार
अमर – अमरता
आलसी – आलस्य
आस्तिक – आस्तिकता
ईश्वर – ईश्वरता
उदासीन – उदासीन
उपयोगी – उपयोगिता
उभरना – उभार
उलझना – उलझाव
ऋजु – ऋजुता
कंजूस – कंजूसी
कठोर – कठोर
कम् – कमी
कमज़ोर = कमजोरी
कम – कमी
कर्ता – कर्तव्य
काला – कालिमा
कान्त – कान्ति
कटु – कटुता
कायर – कायरता
कुलीन – कुलीनता
कृतिम – कृतिमता
कृपण – कृपणता
खोजना – खोज
खेलना – खेल
कुशाग्र – कुशाग्रता
गडगडाना – गद्गढ़ात
गुरु – गुरुता
गरीब – गरीबी
गंद – गंदगी
गिरना – गिरावट
गहरा – गहराई
गंभीर – गंभीरता
चिकित्सक – चिकित्सा
चपल – चपलता
चालक – चालाकी
चंचल – चंचलता
चिल्लाना – चिल्लाहट
चुनना – चुनाव
चौड़ा – चौडाई
चोर – चोरी
छोटा – छुटपन
जीतना – जीत
जलना – जलन
जपना – जप
झुकना – झुकाव
टिकना – टिकाव
ठाकुर – ठकुराई
ठग – ठगी
तरुण – तरुणाई
तपस्वी – तप
तथा – तथ्य
तीव्र – तीव्रता
थकना – थकावट
देव – देवत्व
दौड़ना – दौड़
दुष्ट – दुष्टता
दूर – दूरी
धीर – धैर्य
धिक् – धिक्कार
धवल – धवलता
नास्तिक – नास्तिकता
निपुण – निपुणता
नीच – नीचता
नीला – नीलिमा
नेता – नेतृत्व
परतंत्र – परतंत्रता
पुरुष – पौरुष
प्रकट – प्राकट्य
पंडित – पांडित्य
प्रतापी – प्रताप
प्रतिष्ठित – प्रतिष्ठा
प्रयुक्त – प्रयोग
परिष्कृत – परिष्कार
पतिव्रता – पातिव्रत
पढ़ना – पढ़ाई
पतला – पतलापन
फैलना – फैलाव
ब्रह्मचारी – ब्रम्हचर्य
बोलना – बोली
बाप – बपौती
बाल – बाल्य
बुद्धिमान – बुद्धिमता
बूढ़ा- बुढ़ापा
बच्चा – बचपन
भारत – भारतीयता
भिन्न – भिन्नता
भूखा – भूख
मधुर – मधुरता
मारना – मार
मिलना – मेल
मीठा – मिठास
मृग – मृगया
मम – ममता
मलिन – मलिनता
महान – महानता
मनुष्य – मनुष्यता
माता – मातृत्व
मधुरता – मधुर
योगी – योग
युवक – यौवन
राष्ट्र – राष्ट्रीयता
रोकना – रुकावट
लम्बा – लंबाई
लघु – लघुता
लगना – लगाव
लड़का – लड़कपन
लड़ना – लडाई
लोभी – लोभ
वीर – वीरता
वेद – वेदत्व
वक्ता – वक्तव्य
वत्स – वात्सल्य
विद्वान – विद्वता
विकल – विकलता
विमन – वैमनस्य
वृद्ध – वाद्ह्रय
शठ – शठता
शिशु – शिशुता
श्वेत – श्वेतता
सज्जन – सजन्नता
संस्कृत – संस्कृति
सुगम – सौगम्य
सुहृदय – सौहादर्य
स्पष्ट – स्पष्टता
स्वस्थ – स्वास्थ्य
स्वामी – स्वामित्व
हिंसक – हिंसा
हरा – हरियाली
हंसना – हँसी
हारना – हार
हिन्दू – हिंदुत्व
श्रोता – श्रुति
अज्ञ – अज्ञता
अतिथि – आतिथ्य
अमर – अमरत्व
आस्ति – आस्तित्व
आदमी – आदमियत
इंसान – इंसानियत
उपस्थित – उपस्थिति
उस्ताद – उस्तादी
कारीगर – कारीगरी
कुमार – कौमार्य
कृषक – कृषि
गृहस्थ – ग्राहस्थ
चाटुकार – चाटुकारिता
चोर – चोरी
ठाकुर – ठकुराई
बल – बलवत्ता
बच्चा – बचपन
बाल – बालपन
बालक – बालकपन
ब्राह्मण – ब्राह्मणत्व
बुद्ध – बुद्धत्व
भाई – भाईचारा
भ्राता – भ्रातत्व
मर्द – मर्दानगी
मनुष्य – मनुष्यता
मित्र – मित्रता
रंग – रंगता
लड़का – लड़कपन
व्यक्ति – व्यकित्व
वकील – वकालत
वीर – वीरता
दास – दासता
दूकानदार – दुकानदारी
देव – देवत्व
नारी – नारीत्व
नृप – नृपत्व
पशु – पशुता
प्रभु – पशुता
पुरुष – पुरुषत्व
फ़क़ीर – फ़कीरी
विधवा – वैधव्य
शत्रु – शत्रुता
शिशु – शैशव
सज्जन – सजन्नता
साधू – साधुत्व
स्वामी – स्वामित्व
सिंह – सिंहत्व
सुजन – सौजन्य
सेवक – सेवा
संपादक – संपादन
अपना – अपनत्व
पराया – परायापन
निज – निजता
सर्व – स्वत्व
स्व – स्वत्व
अधम – अधमता
अमर – अमरत्व
अनुकूल – अनुकूलता
अनुचित – अनौचित्त
अनुरक्त – अनुरक्ति
अधिकृत – अधिकृति
अभिलाषित – अभिलाषा
अवनत – अवनति
अच्छा – अच्छाई
अंकित – अंकन
अराजक – अराजकता
आनंदित – आनंद
आलसी – आलस्य
आवश्यक – आवश्यकता
आस्तिक – आस्तिकता
आसक्त – आसक्ति
उपकृत – उपकार
उच्च – उच्चता
उत्तम – उत्तमता
ऊँचा – ऊँचाई
एक – एकता
ऐतिहासिक – ऐतिहासिकता
कड़वा – कड़वाहट
कंजूस – कंजूसी
कटु – कटुता
कठिन – कठिनता
कठोर – कठोरता
कर्मनिष्ठ – कर्मनिषठा
कायर – कायरता
कुरूप – कुरूपता
कृतज्ञ – कृतज्ञता
ईमानदार – ईमानदारी
उजला – उजलापन
ख्यात – ख्यक्ति
गँवार – गँवारपन
गरम – गरमाई
गरीब – गरीबी
गंभीर – गंभीरता
गहरा – गहराई
गुरु – गुरुता
गोल – गोलाई
ग्रामीण – ग्रामीणता
ग्राम्य – ग्राम्यता
ग्रंथित – ग्रंथन
चमत्कृत – चमत्कार
चिकना – चिकनाई
चतुर – चतुराई
चालाक – चालाकी
चौड़ा – चौड़ाई
छोटा – छुटपन
जटिल – जटिलता
जातीय – जातीयता
ढीठ – ढीठई
तरुण – तरुनाई
तेज़ – तेज़ी
तंद्रिल – तन्द्रा
तेजस्वी – तेजस्वीता
दिलचस्प – दिलचस्पी
दीर्घ – दीर्घता
दुर्बल – दुर्बलता
दुष्ट – दुष्टता
कृपण – कृपणता
खरा – खरापन
खट्टा – खटास , खटाई
खुश – ख़ुशी
हिंदी व्याकरण
हिन्दी वर्णमाला | भाषा ,लिपि और व्याकरण | संज्ञा | सर्वनाम | वचन | लिंग | क्रिया | विशेषण | कारक | काल | समास | अलंकार | पर्यायवाची | क्रियाविशेषण | विलोम शब्द | समुच्चयबोधक | सम्बन्धबोधक | विस्मयादिबोधक अव्यय | अनेक शब्दों के एक शब्द | प्रत्यय | हिंदी संख्या | मुहावरे | संधि | उपसर्ग |
समरूप भिन्नार्थक शब्द | अव्यय | तत्सम और तद्भव शब्द | रस | छंद